Ik denk dat je dat ook wel herkend. Jij hebt vast ook situaties gehad waarmee je twee kanten uit kon en het enorm moeilijk was om een beslissing te nemen. Je kunt je dan, als het ware, echt verscheurd voelen tussen opties. Dat kan een behoorlijk heftige ervaring zijn. Echte keuzestress. In dit blog wil ik je graag meer vertellen over waar keuzestress vandaan komt en wat je kan doen om het maken van een keuze in zo’n situatie gemakkelijker te maken.
Je hebt, als mens, een waardesysteem. Met een ‘waarde’ bedoel ik een menselijke waarde zoals liefde, respect, eerlijkheid, vrijheid, rechtvaardigheid, gelijkheid of behulpzaamheid. Door je opvoeding en je ervaringen zijn een aantal van die menselijke waarden voor jou belangrijk geworden.
Je persoonlijke waarden zijn je innerlijke rechter. Je waarden gebruik je om wat je waarneemt en wat je meemaakt te beoordelen. Is dit goed of slecht? Is dit mooi of lelijk? Is dit acceptabel of niet acceptabel? Wil ik dit of wil ik dit niet?
Hoe je iets, op basis van je waarden, beoordeelt zorgt voor een emotie. Als je bijvoorbeeld iets goed vindt dan voel je je blij, opgewekt of vertederd. Als je iets slecht vindt dan voel je afschuw, afkeuring of frustratie. Als je een emotie voelt dan kan je er vanuit gaan dat er iets met een van je belangrijke waarden gebeurt.
Dat soort emoties zijn heel fundamenteel. Onderschat nooit de kracht van je waardesysteem. Als er in een situatie een mismatch is met een van je belangrijke waarden dan komt de emotie die je voelt, als het ware, vanuit het binnenste van je ziel. Het gevoel is enorm sterk. Dat is de reden dat je zo’n boosheid of frustratie kunt voelen als iemand je oneerlijk, onrechtvaardig of respectloos behandelt.
Keuzestress is een conflict tussen twee van je belangrijke waarden. Iedere optie die je hebt staat daarbij voor een van je waarden. Kies je optie A dan knelt het met waarde B. Kies je optie B dan knelt het met waarde A. Wat je ook kiest of doet, er komt altijd een van je waarden in het gedrang. En dat veroorzaakt een fikse emotie.
Het starten van mijn eigen bedrijf kwam voor mij tegemoet aan mijn waarde ‘vrijheid’. De zorg voor mijn gezin kwam tegemoet aan mijn waarde ‘verantwoordelijkheid’. En die twee waarden waren samen aan het bakkeleien. Auw!
Hoe los je dat op? Door te polderen! Je moet je daarvoor eerst bewust zijn van welke waarden er in het geding zijn. Als je wilt weten wat jouw belangrijkste waarden zijn, vraag je dan eens af wat een ander moet doen om je zo kwaad te maken dat er stoom uit je oren komt. Niet naar je luisteren, je negeren of uit de hoogte doen (respect)? Je geen ruimte geven om te doen wat je wilt (vrijheid)? Je bedriegen of tegen je liegen (eerlijkheid)? Het tweede is bepalen welke van die waarden zich laten voelen als je een van de twee opties kiest.
Zoek dan het compromis. Kies niet voor een van beide opties. Zoek een oplossing waarbij je (gedeeltelijk) tegemoet komt aan beiden. Vindt de balans. Als je de achterliggende waarden kent dan is dit veel gemakkelijker dan als je alleen maar weet wat je opties zijn. Je weet immers tussen welke waarden je de balans zoekt. Je weet dus ook wat je moet doen om beide waarden tevreden te stellen.
Ik ben zo 2 ½ jaar geleden wel degelijk mijn eigen bedrijf gestart. Vrijheid! Ik heb het ook enorm goed voorbereid. Door goed uit te zoeken wat ik voor wie wilde doen en of daar wel behoefte aan was in de markt. Door een gedegen business plan te schrijven. En door een gedetailleerd financieel overzicht te maken zodat ik kon uitrekenen of het allemaal haalbaar was. Die voorbereiding zorgde dat ik tegemoet kwam aan mijn waarde ‘verantwoordelijkheid’ door de risico’s zo klein mogelijk te maken.
Jij kan op dezelfde manier je keuzestress oplossen. En tegelijkertijd jezelf wat beter leren kennen. Live and learn!
Vind je dit blog waardevol? Ik schrijf iedere twee weken artikelen met ervaringen en tips uit de praktijk. Als je wilt krijg je die artikelen kosteloos en automatisch in je e-mailbox. Je hoeft alleen maar je naam en e-mailadres achter te laten op de volgende pagina: https://groeit.eu/tips/
Ik verstuur geen commerciële spam.
Wil je verder praten over dit onderwerp? Leuk! Neem contact met me op via e-mail of telefoon. Dan maken we een afspraak.
